Bugun...

Temel Demirer

BİR MİLAT: REFERANDUM VE SONRASI

Tarih: 06-10-2017 01:58:00 Güncelleme: 06-10-2017 02:52:00

BİR MİLAT: REFERANDUM VE SONRASI[*]

SİBEL ÖZBUDUN-TEMEL DEMİRER

“A demeyen birisi B demek zorunda değildir.

A’nın yanlış olduğunu da belirtebilir.”[1]

Referandum sonrasının, coğrafyamız için “yeni” bir milat olduğu kanısındayız; hem de Genco Erkal’a, “Mücadele için bir tek sokak kaldı,”[2] dedirtecek kadar!

Ergin Yıldızoğlu’nun, “İyimser olamıyorum,” vurgusuyla eklediği üzere: “AKP liderliğindeki siyasal İslâmın referandumdan ne pahasına olursa olsun ‘Evet’ çıkartma çabaları, kamuoyu yoklamalarının gösterdiği gibi ülke halkını tam ortadan iki kampa böldü… Bu liderlik, parti ve hareket, ülkeyi, tüm devlet gücünü elinde toplayacak, ancak denetlenmeyecek (mutlak) bir liderlik eliyle yönetmeyi arzuluyor, bunu ‘Hukuk engelini yıkmak için evet’, Cumhurbaşkanı’nın yargılanma korkusunu ortadan kaldıracağız’ gibi modern zamanlarda skandal sayılacak biçimlerde ifade etmekten çekinmiyor”du.[3]

Tam da böylesi bir tabloda Türkiye 16 Nisan referandumuna tek yönlü bir kampanya dayatmasıyla gitti. Devlet olanakları ve medya “Evet” için bütün güçlerini seferber etti.

Olağanüstü hâl koşullarıyla AKP parti-devletinin baskıları birleşince “Hayır” kampanyası yürütmek bir yana, Hayır’ı yüksek sesle telaffuz etmek, cesaret işi hâline geldi.

Meclis’in üçüncü büyük partisi HDP’nin eşbaşkanı ve 12 milletvekili ile binlerce il-ilçe yöneticisi tutukluyken; parti neredeyse hiç sesini çıkartamadı.

Bunlar yetmezmiş gibi Cumhurbaşkanı, Başbakan, iktidar partisinin yöneticileri “Hayır”ı terörizme eş tutunca; Erdoğan’ı eleştirmenin hapis tehdidiyle karşılandığı bir atmosferde sandığa gidildi.

Seçim sonuçları ne olursa olsun referandum, baştan itibaren seçmenin iradesinin sakatlandığı, şaibeli bir vakıaydı.

Yalnızca kampanya süreci değil, referandum günü de parti-devletin “Evet” için türlü oyunlarına sahne oldu. YSK’nin AKP temsilcisinin talebiyle bugüne kadarki bütün kararlarını ve yasayı açıkça çiğneyerek mühürsüz zarf ve pusulaları geçerli sayacağını ilan etmesiyle “şaibe” realiteye dönüştü.

Bu bir yanıyla distopyaydı; hem de H. G. Wells’in ‘Zaman Makinası’nı,[4] G. Orwell’in ‘1984’ünü,[5] A. Huxley’in ‘Cesur Yeni Dünya’sını[6] anımsatan cinsten…

Ancak bu kadar da değil; bu hâle bir de I. Ionesco’nun ‘Gergedanlar’ındaki[7] Bérenger’nin, direniş ve umutları simgeleyen kahramanlar imkânı da eklenmelidir!

“Nasıl” mı?

Eduardo Galeano’nun, “Fırtınanın bağrında bakışlarını geriye çevirmiş bir peygamberdir tarih: Olmuş olandan hareketle ve olmuş olana karşıt olarak gelecek olanı haber verir,” derken; Mao Zedung’un eklediği üzere:

“İnsanlık tarihinde yok olmanın eşiğindeki her gerici kuvvet son bir hamle ile zorunlu olarak devrimci kuvvetlere karşı atılır ve çok zaman da bazı devrimciler görünüşte kuvvetli olan ve iç bünyedeki zayıflığı gizleyen görüntüye bir an aldanarak düşmanın sonuna yaklaştığı ve kendilerinin de zafere çok yaklaşmış oldukları gerçeğini göremiyorlar.”[8]

Referandum sonrasındaki coğrafyamıza imkân ve tehditleriyle, bu ikili pencereden bakmak yararlı olacaktır.

1.) 16 NİSAN REFERANDUMU

‘The Economist’in, “partili cumhurbaşkanlığı”nı getirip; “tek adam” yaratacağının altını çizerek, “Türkiye karanlık bir döneme giriyor,”[9] vurgusuyla betimlediği; AKP’nin kurucularından Abdüllatif Şener’in, “Anayasa’da yapılan değişiklikle devletin yürütme, yasama ve yargı erki arasındaki denge, kontrol ve fren sistemi kaldırılıyor,”[10] notunu düştüğü güzergâhta “demokrasi”(?) adına(!) sergilenen 16 Nisan Referandumu, nihai kertede bir tulûatın ötesine geç(e)medi.

Kolay mı?

Kapitalizm koşullarında “Demokrasi denilen oldum-olası sefil bir sirk oyunuydu, kocaman bir yalandı… Sarayda uzmanlar tarafından bir ‘anayasa paketi’ hazırlandı. 316 AKP milletvekili daha metni görmeden boş kâğıda imza attılar ve bu skandal hiç sorun edilmedi.”[11]

15 Nisan Referandumu tulûatı açısından asla unutulup/ unutturulmaması gereken, bu tekçilik dayatmasının“demokrasi”nin bir parçası, getirisi olarak algılanamayacağı, tam tersine bunun çoğunlukçu bir despotizme denk düştüğüdür.

Bir şey(ler) daha: 2016 Ocak ve Nisan döneminde 176 milyar TL harcayan hükümet, 2017 yılının aynı döneminde 216 milyar TL harcama yaptı. 40 milyar TL’lik harcama artışına dikkat çekilen çalışmada, bunun 29 milyar TL’sinin referandum nedeniyle öne çekilen harcamalardan kaynaklandığı belirtildi.[12]

Başkanlık tartışmalarının Türkiye’ye faturası ağır oldu. 2016’nın Ekim ayından Mart 2017’ye süren Başkanlık tartışmaları ekonomide belirsizliği artırdı. Ülkenin ihtiyat akçesi olan Merkez Bankası rezervleri, beş ayda 10 milyar dolar eridi.[13]

Ayrıca Mersin Milletvekili Fikri Sağlar, referanduma hazırlık sürecinde “Evet” çalışmaları sırasında 82 mitinge 164 milyon lira harcandığını ifade etti.[14]

Tüm bunlar böyle olmasaydı; 15 Nisan Referandumu’nun kaçınılmaz olarak devreye soktuğu baskı ve saldırılar anlamlandırılmazdı.

1.1) BASKI(LAR) VE SALDIRI(LAR)

Devletin tüm olanaklarının, “Evet” için seferber edildiği siyasal ortam, OHAL’in ağır baskısı altındaydı!

• RTÜK, ‘A Haber’, ‘TGRT Haber’, ‘Uzay-Haber’, ‘Kanal A’ ve ‘24 Kanalları’nda referandum dönemindeki canlı yayınlarda “Hayırcı”lara edilen küfürleri -AKP ve MHP’li üyelerin koalisyonu ile-, “seçim yayını” olarak değerlendirip cezalandırma yetkisi elinden alınan YSK’ye gönderirken, “Hayır”cıların yayınlarını incelemeye aldı.[15]

• G. Antep’te AKP’li Düziçi Belediye Başkanı Ökkeş Namlı, 16 Nisan’da “Evet” oyu vermeyecek çalışanlarını açıkça işten atmakla tehdit etti, ‘Hayır’ oyu kullanacakları da “terörist” ilan etti.[16]

• Ağrı Tutak Kaymakamı Erkan İsa, köylülerin tarım destek paralarına el koyarak köylerden “Evet” çıkmazsa parayı vermemekle tehdit etti.[17]

• İzmir Milletvekili Zeynep Altıok Akatlı’nın, “Hayır” çalışmaları yapan yurttaşlara yönelik saldırıların bilançosunu ortaya koyduğu raporuna göre, anayasa değişikliği paketinin görüşülmeye başlandığı günden 6 Nisan 2017’ye kadar ki sürede, “Hayır” diyenlere yönelik en az 231 tehdit, baskı, hakaret, hedef gösterme ve saldırı gerçekleşti.

“Hayır” kampanyası yürüten en az 330 kişi gözaltına alındı, 3 kişi tutuklandı (2 Halkevi üyesi ve Ali Gül), MHP’den 4 isim ihraç edildi, 5 gazeteci ve 12 işçi işten atıldı, 1 futbol hakemi açığa alındı.

Çanakkale, Kocaeli, Samsun, İstanbul’da salon tahsisleri iptal edildi. Konya’da Kemal Kılıçdaroğlu’na salon verilmedi, sendika başkanına silahlı saldırı düzenlendi.

CHP Kayseri Milletvekili Çetin Arık’a satırlı saldırı gerçekleştirildi. Haziran Hareketi üyelerine taşlı ve bıçaklı saldırı düzenlendi. 3 Haziran Hareketi üyesi bıçaklandı. CHP Viranşehir İlçe Başkanı dahil 9 kişi yaralandı. KTÜ’de öğrencinin burnu kırıldı, Sinan Oğan’a silahlı bir grup tarafından saldırı düzenlendi. üniversitelerde “Hayır” demek yasaklandı. Esenler’de CHP yöneticilerine AKP’lilerce saldırı gerçekleştirildi, CHP araçlarının lastikleri kesildi.

	“HAYIR” ÇALIŞMALARINA YÖNELİK SALDIRILAR![18]
2-3 Ocak 2017		İstanbul Okmeydanı’nda Başkanlık karşıtı kampanya çalışması yürüten Halkevleri üyesi 2 kişi gözaltına alındı.
5 Ocak 2017		İzmir’de “Hayır” kampanyası afişi asan TKP üyesi 5 kişi idari para cezasına çarptırıldı.
9 Ocak 2017		Anayasa Görüşmeleri’nin başladığı gün, Emek ve Demokrasi İçin Güç Birliği Platformu’nun TBMM önünde yapacağı basın açıklaması polis tarafından engellenirken aralarında milletvekillerinin de bulunduğu kitleye plastik mermi ve tazyikli suyla saldırı gerçekleştirildi.
10 Ocak 2017		Ankara Valiliği ‘güvenlik gerekçesiyle’ her türlü gösterinin yasaklandığını duyurdu.
11 Ocak 2017		Sinop’ta “Başkanlığa Hayır” afişi asan 2 TKP üyesi gözaltına alındı. Ankara Tuzluçayır’da ”Başkanlığa Hayır” kampanyası yürüten 2 Halkevi üyesi gözaltına alındı.
12 Ocak 2017		Karaman CHP Gençlik Kolları üyesi 3 kişi “Başkanlığa Hayır” yazılamaları sebebiyle gözaltına alındı.
13 Ocak 2017		Adana’da Halkevleri üyesi 4 kişi, “Başkanlığa Hayır” bildirisi dağıtmaları gerekçesiyle gözaltına alındı. CHP Mersin Gençlik Kolları üyesi 4 kişi ise yazılama gerekçe gösterilerek Cumhurbaşkanı’na hakaretten gözaltına alındı.
14 Ocak 2017		İstanbul Kadıköy’de 2 kişi “Başkanlığa Hayır Gençlik Var” bildirisi dağıtırken darp edilerek gözaltına alınmaya çalışıldı.
17 Ocak 2017		Adana’da “Başkanlığa Hayır” bildirisi dağıtan 3 Halkevleri üyesi gözaltına alındı.
23 Ocak 2017		Ankara Batıkent’te “Başkanlığa Hayır Gençlik Var” bildirisi dağıtan 8 Genç-Sen üyesi gözaltına alındı. İstanbul Beşiktaş-Kadıköy vapurunda “Başkanlığa Hayır” şarkısı söyleyen gençlerin gözaltına alınmasını halk engelledi.
24 Ocak 2017		Ankara Batıkent’te “Başkanlığa Hayır” bildirisi dağıtan TKP üyesi 16 kişi gözaltına alındı. Çanakkale’de “Yeter” başlıklı bildiri dağıtan 5 TKP üyesi ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla gözaltına alındı.
25 Ocak 2017		“Hayır” çağrısı yapan Kamu-Sen genel merkezine 25 kişilik bir grup saldırdı. Konfederasyon binasını basan grup Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk’un istifasını istedi.
26 Ocak 2017		Parlamento’da teklifin kabul edilmesinin ardından İstanbul Maltepe’de “Hayır” çalışması yapan gençlere AKP’liler silahla saldırdı. Bir kişi yaralandı. Adana, Ankara ve Çanakkale’de toplam 20 TKP üyesi dağıttıkları “Yeter” bildirisi gerekçe gösterilerek gözaltına alındı.
27 Ocak 2017		Sedat Peker “Hayır” diyenleri tehdit etti: “Sokağa çıkan olursa onları sokakta bekliyor olacağız!” dedi…
29 Ocak 2017		Saray’daki toplantılara gitmeyen Beyoğlu Kamer Hatun Muhtarı “Devlet büyüklerine hakaret”ten tutuklandı. Bursa’da, referandumda hayır oyu vereceğini söyleyen esnaf “muhbir vatandaş” tarafından şikâyet edildi, gözaltına alındı.
30 Ocak 2017		Antalya’da “Hayır” bildirisi dağıtan 3 Birleşik Haziran Hareketi üyesi gözaltına alındı.
31 Ocak 2017		CHP PM Üyesi Sera Kadıgil, attığı tweetlerden dolayı gözaltına alındı. YSK Malatya İl Seçim Müdürü Gürsel Dursun, kişisel Facebook hesabında “Kılıçdaroğlu’nun başı için evet” yazılı bir mesaj paylaştı.
3 Şubat 2017		Antalya’da “Hayır’ afişi yapan 3 kişi gözaltına alındı. Aynı gün IŞİD propagandasından gözaltına alınan 9 kişi serbest bırakıldı. Şüphelilerin, örgütün Suriye ve Irak’taki diğer örgüt üyeleriyle de sık sık temasa geçtikleri iddia edildi. Barış Manço’nun ölüm yıldönümünde “Hayır” şarkısını isteyen dinleyicinin isteği “Biz o toplara girmeyelim şimdi” denilerek reddedildi. Başbakan Binali Yıldırım, “Rejimin değiştiği yok, değişen değişimin ta kendisi, değişime direnenler yok olacak” dedi. Ümraniye Modoko Camii İmamı Hüseyin Güleç, verdiği cuma vaazında ‘Başkanlık sistemine Hayır’ diyenleri gafillikle suçladı, AKP’nin icraatlarını sayarak ‘Evet’ propagandası yaptı. Düzce’de, ellerinde tabanca ile çektirdikleri fotoğrafı, “Başkanlık sistemine Hayır diyenleri tıpkı 15 Temmuz gibi sokaklarda bekliyor olacağız,” notuyla sosyal medyada paylaşan 19 yaşındaki S.A. ve 17 yaşındaki G.E., nöbetçi mahkemece adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
4 Şubat 2017		Kadıköy Bahariye’de başkanlık anayasasına ilişkin referandumda “Hayır” çağrısı yapanlara polis silah çekerek saldırdı. Saldırıda 3 kişi gözaltına alındı.
5 Şubat 2017		“Hayır” pankartı asılan SYKP Sultangazi bürosuna polis saldırdı ve SYKP üyesine silah doğrulttu. Misvak Dergisi, yayımladığı bir karikatürde “Hayır” diyenlere şeytan göndermesi yaptı. Başbakan Binali Yıldırım, “Hayır” diyenleri “teröre destek vermekle” suçladı. “Hayır” oyu vereceğini açıklayan onlarca MHP il ve ilçe yöneticisi, MHP tarafından tasfiye edildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, “Dikkat ederseniz hayırcılar milletten korkanlardır” dedi. Yandaş Yeni Akit Gazetesi, Meltem Cumbul’un “Hayır” açıklamalarını, “Meltem Cumbul’dan hayır provakasyonu” şeklinde verdi.
8 Şubat 2017		Erzurum’da Başkanlık sorusuna “Hayır” diyen öğretmeni mülakattan geçirmediler. Ankara’nın Yüksel Caddesi’nde, “Ne yaparsanız yapın başkanlığa liselerden de hayır” pankartı açarak, oturma eylemi yapan 4 liseli gözaltına alındı.
9 Şubat 2017		Ankara Çayyolu meclisinden 2 kişi “Hayır” afişi asarken polisin ifadesiyle “milletvekili şikâyeti üzerine” gözaltına alındı.
10 Şubat 2017		Sabahattin Önkibar’ın ”Devlet Bahçeli ve MHP İçin Her Şey” kitabının toplatılmasının ardından kitabı yayımlayan Kırmızı Kedi Yayınevi’nin İstanbul Gümüşsuyu’ndaki merkezine saldırı oldu. EMEP’in Tuzla’nın Aydınlı Mahallesi’nde üzerinde “Tek Adam Rejimine ve OHAL Anayasasına Hayır!” yazan Emek Partisi imzalı 500 afiş bir gecede söküldü. “Hayır”cı Türk-Büro-Sen Başkanı Fahrettin Yokuş’a silahlı saldırı yapıldı. Meral Akşener’in Çanakkale’de yapacağı programda salonun elektrikleri kesildi, salona polis girdi.
11 Şubat 2017		İrfan Değirmenci “Hayır” dediği için Kanal D’den atıldı.
12 Şubat 2017		‘Posta Gazetesi’nde çalışan Hakan Çelenk, “Hayır” dediği için kovuldu. Erdoğan, “Esasında “Hayır” diyenler 15 Temmuz’un yanındadır” dedi.
13 Şubat 2017		AKP’li Çayırova ve Darıca belediyeleri salonları CHP’nin “Hayır” paneline kapattı. Sultangazi’deki STK’lerin Tokat Zile Kervansaray Köyü Derneğinde yapılacak “Hayır forumu”, polis tarafından izin alınmadığı gerekçesiyle engellendi ve polis derneği KHK ile kapattıracağı tehdidinde bulundu. “Hayır susturulamaz, üniversite teslim olmaz” diyerek Kocaeli Üniversitesi Anıtpark önünde toplanan öğrencilere polis saldırdı, 10 kişi gözaltına alındı. Denizli’de MHP’li “hayır”cılara verilen salon kaymakam tarafından iptal edildi.
14 Şubat 2017		“Dumansız hava” kampanyasını desteklemek üzere bakanlığa bağlı Konya Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından bastırılan “Sigaraya Hayır” afiş ve broşürleri toplatıldı. Orhan Pamuk’un Hürriyet’e verdiği ve “Hayır” oyu vereceğini açıkladığı söyleşisi yayımlanmadı. AKP Manisa İl Başkan Yardımcısı Ozan Erdem, referandumda hayır çıkması hâlinde partililerden iç savaşa hazırlanmalarını istedi.
16 Şubat 2017		İzmir’de “Hayır” çalışması yapan 2 CHP’li kadın, “Evet”ci 2 kişi tarafından darp edildi. İstanbul Üniversitesi öğrencilerinin “kampüslerde “Hayır”ın sesini büyütme” çağrısı yaptığı açıklamada 6 öğrenci gözaltına alındı. Başbakan Binali Yıldırım, “partili cumhurbaşkanlığını” hedefleyen anayasa değişikliği referandumunda PKK, ‘FETÖ’, DHKP-C’nin ardından IŞİD’in de “Hayır” dediğini öne sürdü. ‘Yeni Akit’ yazarı Şevki Yılmaz, “Hayır” diyenleri “din ve namus düşmanı” olmakla suçladı.
17 Şubat 2017		Kayyım atanan Sur Belediyesi, tüm çalışanlarının cep telefonlarına, referandumda “Evet” oyu verilmesini istedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G. Antep mitingine kamu personeli zorla götürüldü. Antalya Cumhuriyet Başsavcı Vekili Cevdet Kayafoğlu Twitter hesabından: “Vereceğiniz oy, aynı zamanda PKK’ya destek oyudur. Haberim yoktu demeyin.” “PKK anayasa referandumunda “Hayır” çağrısı yapmış. Sandıkta “Hayır” diyecek olanlar PKK ile aynı muameleyi göze alıyorlar demektir. Küsmece yok.” paylaşımında bulundu. AKP Avusturya Teşkilâtı Sorumlusu Mahmut Koç referandum hayır çıkarsa iç savaş çıkacağını söyledi. Kadıköy’de Moda Aile Çay Bahçesi işletmecileri dağıtılan “Hayır” bildirilerine engel oldu. Erdoğan “Hayır” diyenlere yönelik “Şerre rıza şerdir” ifadelerini kullandı. Digiturk gerekçesiz bir biçimde film arşivinden “NO” filmini kaldırdı.
19 Şubat 2017		Erdoğan Anayasa değişikliğine karşı çıkanlara “gafiller” dedi. Süheyl Batum “Hayır” gezilerine katıldığı için Bahçeşehir Üniversitesi’nden atıldı. Adana’da ve Maltepe’de çete mensuplar “Hayır” çalışması yürüten Haziran Hareketi üyelerine satır ve sopalarla saldırdı. Cerattepeliler’in kar üzerine yazdığı “Hayır” yazısına polis tahammül edemedi. Polis kara yazılı “Hayır”a müdahale ederek sildi. Samsun’da polis olmayan YSK kararıyla “Hayır” çalışması yürütenleri engellemeye çalıştı. Selin Sayek Böke’ye ölüm tehdidi gerçekleştirildi. Böke canlı yayındayken televizyon kanalını arayan bir şahıs, “zorluk yaşamak öyle olmaz, böyle olur” diyerek, Böke’yi öldürmekle tehdit etti. HSYK, anayasa değişikliği konusunda görüş açıklayan Yargıçlar Sendikası Genel Sekreteri Ayşe Sarısu Pehlivan hakkında inceleme başlattı. Akit gazetesi yazarı eski milletvekili Şevki Yılmaz Akit TV’de “16 Nisan’ın zaferle çıkacağına dair Hadis-i Şerif var” ifadelerini kullandı. Ayrıca “Türkiye gitti mi Beytullah gider. 16 Nisan’da Evet demek Beytullah’ta Ebabil Kuşu olmak demek” diye konuştu. Ümraniye’de “Hayır” çalışması yürüten Haziran Hareketi üyeleri saldırıya uğradı, bir Haziran Hareketi üyesi bıçaklandı. Akdeniz Üniversitesi’nde “Başkanlığa Hayır” bildirisi dağıtan 3 öğrenciye polis müdahale etti ve toplam 8 kişi gözaltına alındı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde “Başkanlığa #Hayır” yazılı pankart asan Nurhak Sabur ve Fırat Ortaç gözaltına alındı. Antakya’daki Armutlu mahallesinde “Başkanlığa hayır, gençlik var” bildirisi dağıtan 4 öğrenci gözaltına alındı. Ankara Valiliği’nin üniversite rektörlerine gönderdiği bir yazıyla kampüs içlerinde seçim propagandasının yasaklandığını duyurdu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin sosyal medya hesabı “Hayır” yazılamaları ile ilgili şikâyetleri anında devreye alırken, ‘Evet’ pankartlarıyla ilgili şikâyetleri “Yasadışı olduğuna dair bilginiz var mı?” diyerek sorguladı. Samsun 19 Mayıs Üniversitesi’nde “Hayır” bildirisi dağıtan öğrencilere özel güvenlik saldırdı, 8 öğrenci gözaltına alındı. Kocaeli Belediyesi su faturalarındaki “su kayıp kaçağına Hayır” yazısını kaldırdı. Malatya’nın Akçadağ ilçesi AKP’li Meclis Üyesi Cumali Doğan, sosyal medyada yaptığı referandum paylaşımında “94 yıllık sarhoşların kurduğu rüyalar bitti. Tabii ki evet” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan “Hayır’ın gideceği yer Kandil, hayır eşittir çukurdur,” dedi. CHP Konak Gençlik Kolları’nın “Hayır” bildirisi dağıtması Konak Meydanı’nda polis tarafından engellendi. CHP Fatih İlçe Başkanlığı’nın Anayasa değişikliği ile ilgili referandumda “Hayır” kampanyası amacıyla Eminönü Meydanı’na getirdiği araca onay verilmedi. Karşıyaka Nergiz’de AKP Gençlik Kolları üyeleri kendilerine polis süsü vererek Haziran Hareketini engellemeye çalıştı. CHP Milletvekili İlhan Cihaner’in İstanbul Kültür Üniversitesi’nde katılacağı Anayasa paneli üniversite yönetimi tarafından yasaklandı. Esenler Belediyesi CHP’nin referandum için hazırladığı araçları engelledi. Sinan Oğan’a konferans sırasında “Hareketin lideri Devlet Bahçeli” sloganı atan bir grup tarafından saldırı oldu. KTÜ İnşaat Mühendisliği kantininde “Üniversite başkanlığa Hayır diyor” afişleri asan öğrencilere saldırı oldu, bir öğrencinin burnu kırıldı. Süheyl Batum’un Beykent Üniversitesi’nde gerçekleştireceği Anayasa paneli üniversite yönetimi tarafından engellendi. Metin Feyzioğlu’nun Malatya’da katılacağı Hayır paneli için ADD’ye yer verilmedi. Erdoğan “Hayır” diyenleri terörist ve katil ilan etti: “15 Temmuz’da bomba yağdıranlar bugünün hayırcıları” dedi. İktidara yakın Yeni Şafak gazetesinin ilahiyatçı yazar Hayrettin Karaman “Hayır” diyenleri İslâm karşıtlığı ile suçladı. TV Genel Yayın Yönetmeni Murat İde, referandumda “Hayır” diyeceği için Bahçeli tarafından kanaldan gönderildi. AKP Sinop il teşkilâtı yönetim kurulu üyesi Musa Yıldırım, referandumda “Hayır” diyecek olanları silahla tehdit etti. Mersin’de üzerinde “Hayır” yazan stickerı yapıştıran Halkevleri üyesi Osman Ertürk gözaltına alındı. Prof. Dr. Ümit Özdağ, Yusuf Halaçoğlu ile birlikte Adana’da Akdeniz Radyo’da gerçekleştirmek istedikleri ortak yayının yoğun şekilde frekans ve siber saldırıya maruz kaldığını açıkladı. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı İlknur Çevik Twitter hesabından “Hayır diyenlere: 7 Haziran sonrası Türkiye’de ki kaos ve istikrarsızlığı mumla ararsınız” paylaşımında bulundu. Meral Akşener’in Edirne’de “Hayır” konuşması yapacağı salon tadilata alındı.
8 Mart 2017		Ümit Özdağ ve Yusuf Halaçoğlu’nun Silifke’deki toplantısı basıldı, masalar, sandalyeler kırıldı. Ülkü Ocakları Başkanı Olcay Kılavuz, “Hayır” diyeceklerini açıklayan Ülkü Ocakları’nın eski başkanlarını tehdit etti: “Ateşle oynamasınlar, kendilerine çok pahalıya mal olur.” MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Sinan Oğan’a yapılan saldırıyla ilgili “Bunun neresini değerlendireyim. Bir kişi kürsüyü yıkıyor. Kimseye bir şey olmuyor. Ülkücü hiçbir şeyi yarım bırakmaz, anlaşıldı mı?” dedi. Eskişehir’de Emniyet Meral Akşener’in toplantısının afişlerini kaldırttı.
9 Mart 2017		İstanbul Üniversitesi’nde “Hayır” çalışması yapan Türkiye Komünist Partili öğrencilere polis ve özel güvenlik saldırdı, 7 öğrenci gözaltına alındı. Özel güvenlik ve polis, Gayrettepe Metro’da, “Hayır” bildirisi dağıtan “Mühendisler Mimarlar ve Şehir Plancıları Hayır Diyor” grubuna müdahale ederek grubu engellemeye çalıştı. ‘Hayır Partisi’nin kuruluş dilekçesinin 26 gün önce İçişleri Bakanlığı’na teslim edilmesine rağmen dilekçeye cevap verilmiyor. MHP’den ihraç edilen muhalif vekil Yusuf Halaçoğlu, ekrana çıkacağı Habertürk TV’nin yayın davetini geri çektiğini duyurdu.
10 Mart 2017		Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü’nde kendilerine ‘Hacettepe Ülkücüleri’ diyen bir grubun referanduma ilişkin “Hayır çalışması yapan öğrencilere saldırdığı ve öğrencileri “boğazınızı keseriz” diyerek tehdit ettiği öğrenildi. Bu saldırıya ilişin hiçbir işlem yapılmazken öğrenciler toplu taşıma araçlarına bindirilerek kampüsten uzaklaştırıldığı bildirildi. Sinan Oğan’ın aracının lastikleri bıçakla kesildi.
12 Mart 2017		Fransa’nın Metz kentinde “Hayır” platformunun gerçekleştirdiği Kadınlar Günü etkinliğine 300 kişilik bir grup tarafından saldırı gerçekleştirildi. Saadet Partisi’ne ve ona yakın Anadolu Gençlik Derneği’ne “Hayır” dedikleri için salon verilmediği öğrenildi. Giresun ‘Atatürkçü Düşüne Derneği’nin kendi binasına astığı “Hayır” pankartına polis kabahatler kanununa dayanarak 227 TL para cezası kesti. Buca’da Menderes Caddesi’nde bulunan ‘Demokrasi ve Hayır Evi’ne yüzleri maskeli kişi/kişilerce saldırı gerçekleşti, binanın önündeki afiş, pankart ve dövizlere zarar verildi.
13 Mart 2017		Çanakkale’de “Hayır” çalışması yapan SGDF üyeleri gözaltına alındı. BengüTürk haber spikerlerinden Çiğdem Akdemir’in sosyal medya paylaşımları nedeniyle görevine son verildi. Bağcılar’daki “Evet” standının yanından geçen Hayır Platformu üyeleri, AKP’lilerin saldırısına uğradı. AKP’liler Hayır Platformu üyelerine “İdam için ‘Evet’ diyoruz” şeklinde bağırdı.
14 Mart 2017		CHP’nin referandum kampanyasında kullandığı aracın Sirkeci’ye girişi belediye tarafından engellendi. İstanbul metrosunda “Hayır”cılara bildiri dağıtmak bile yasak dendi ama aynı esnafa “Evet”çilerin standının elektriği metrodan verildi. Çerkezköy’de referandum kampanyası çalışmalarına katılan CHP üyelerine ve onlara destek olan gençlere aralarında AKP İlçe yöneticilerinin de bulunduğu bir grup tarafından sözlü ve fiziki saldırıda bulunuldu. Fox TV, ‘Hafta Sonu Çalar Saat’ programın sunucusu Murat Güloğlu’nun işine son verdi. Sebebinin Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in eşini yardımcı olarak atamasını eleştirmesiydi.[19] Esenler’de CHP’nin kampanya aracına AKP’lilerce saldırı düzenlendi. Denizli’de “Hayır” çalışması yürüten Haziran Hareketi üyeleri taşlı, sopalı ve bıçaklı saldırıya uğradı. Bir kişi başından yaralandı. Giresun’un Bulancak İlçesi’nde referandum çalışmaları yürüten CHP Giresun Milletvekili Bülent Bektaşoğlu kahvehanede saldırıya uğradı. İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu İstanbul’da “Hayır” pankartlarının kesildiğini duyurdu. Niğde Valiliği Meral Akşener’in katılacağı toplantıyı yasakladı. Bilgi Üniversitesi “üzerimde baskı var” diyerek Aylin Nazlıaka’nın katılacağı paneli iptal etti. Boğaziçi Üniversitesi Selin Sayek Böke’nin katılacağı paneli iptal etti.
18 Mart 2017		Çanakkale’de “Hayır” bildirisi dağıtan 6 kişi gözaltına alındı. Aydın’da ‘Hayır’ etiketi yapıştıran 3 Hazirancı’ya 7’şer bin TL, toplam 21 bin TL ceza kesildi. Üsküdar Belediyesi CHP’nin “Hayır” standının elektriğini kesti! Güvenpark’ta “Hayır” bildirisi dağıtan Demokrasi İçin Birlik üyeleri polis tarafından engellendi. Kocaeli’de Meral Akşener’in “Hayır” toplantısı 40-50 kişilik bir grup tarafından basılmak istendi. Zeytinburnu Haziran Hareketi’nin Zeytinburnu Öğretmenevi’nde gerçekleştireceği ‘Memleket için Hayır’ buluşması Zeytinburnu İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından iptal edildi. Fatih’te “Hayır” çalışması yapan HAZİRAN üyelerine bıçaklı saldırı gerçekleşti. Ankara Yüksel Caddesinde #Hayır bildirisi dağıtanlara polis müdahale etti. Müdahale sırasında 16 kişinin gözaltına alındığı bildirili. CHP İstanbul İl Başkanlığı Zeytinburnu’daki 12 bin 500 kişilik Abdi İpekçi Spor Salonu’nda etkinlik yapmak için Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne başvurdu. Önce boş olduğu söylenen salon, resmi başvuru yapılınca “antrenman var” denilerek verilmedi. İGDAŞ’a bağlı taşeron bir firmada çalışan sekiz işçi, referandum için ‘Evet’ çalışması yapan AKP’lilere, “Hayır” oyu kullanacaklarını söyledikleri gerekçesi ile işten atıldı. Samsun’da hiçbir kamu kurumu Deniz Baykal’ın konferansı için salon vermedi. Üsküdar’da insanlara referandumda oylanacak maddelerin içeriğini anlatan hukuk öğrencilerine bir grup AKP’li saldırı gerçekleştirdi. Mersin’de MHP lideri Devlet Bahçeli’nin fotoğrafını taşıyan 100 kişilik bir grup Meral Akşener’in toplantısına saldırı girişiminde bulundu.
19 Mart 2017		Bakırköy’de “Hayır” standı açan kadınlara saldırı düzenlendi. Kadıköy iskelede “Evet” standı önünde “Hayır”cılara yönelik baskıları eleştiren kadın polis tarafından tartaklandı! Samsun’da “Hayır” etiketi yapıştıran kadınlar polis merkezine götürüldü.
20 Mart 2017		Manisa’da zabıtalar “Hayır” kampanyası yürüten CHP’li kadınları darp etti.
21 Mart 2017		Samsun’un Çarşamba İlçesi’nde bir üst geçide CHP İl Başkanlığı tarafından asılan ‘Sayın Genel Başkanım Hoşgeldiniz’ yazılı bez afişte Kemal Kılıçdaroğlu’nun fotoğrafındaki yüzü kimliği belirsiz kişilerce kesildi. Güçlü Meclis Platformu üyesi Ali Gül Hayır videosu çektikten sonra tutuklandı. Sultangazi’de Sultançiftliği Merkez Cami önünde hayır çalışması yapan CHP’lilere kimliği belirsiz bir grup tarafından sözlü saldırı gerçekleşti. G. Antep’in Şahinbey İlçesi’ndeki Yavuzlar Pazarı’nda bir grup, zabıta memurları ile pazarcı esnafı tarafından üzerine bayrak bulunan “Hayır” bildirgesi dağıttıkları gerekçesiyle saldırıya uğradı. Olayda dört kişi yaralandı