Stereotipleştirici Toplumsal Cinsiyet Kimliği Tanımı

Elizabeth Hungerford (SEX MATTERS.)

Cinsiyet (Sex) stereotiplerinin feminist analizi, Cinsiyet ayrımcılığının dava edilebilmesi, Toplumsal Cinsiyet Kimliği (Gender Identity) yasaları ve Cinsiyeti ayrı bir hukuki sınıf olarak korumanın önemi

Toplumsal Cinsiyet Kimliği

Toplumsal Cinsiyet Kimliği meselesi Gey ve Lezbiyen topluluğun tartışmalarında, destekledikleri örgütlerde ve aktivizmde önemli bir rol oynamaya başladı. Ne yazık ki, bu meseleyi konuşurken aklımızdaki şeyin aynı olup olmadığı her zaman net değil. Toplumsal Cinsiyet Kimliğine yönelik feminist itiraz, kaygılarımızı tam olarak anlamayanlarca yaygın şekilde yanlış yorumlanıyor. Bu kitapçık okurlara itirazlarımızı açıklama ve Toplumsal Cinsiyet Kimliği konusunda stereotipleri pekiştirmeden veya biyolojik cinsiyetin (biological sex) hukuki önemini silikleştirmeden daha verimli tartışmalar yürütebilmelerine yardımcı olma amacında.

Toplumsal Cinsiyet Kimliği ne anlama geliyor?

GLBT Örgütleri ülke çapındaki eyalet meclislerinden ve yerel meclislerden, trans deneyiminden insanlara (people of trans experience) karşı ayrımcılığı gündemlerine almalarını istediler. Bunu yapmak için GLBT Örgütleri trans insanları koruyacak “Toplumsal Cinsiyet Kimliğini” önerdiler. Tartışmanın merkezindekiler aşina olsa da kavram epeyce kafa karışıklığına yol açtı çünkü çok geniş.

Önde gelen GLBT örgütleri—National Gay and Lesbian Task Force (Ulusal Gey ve Lezbiyen Görev Gücü–NGLTF) ve Gay & Lesbian Alliance Against Defamation (Tahkire Karşı Gey ve Lezbiyen İttifakı–GLAAD) dahil—aşağıda verdiğimiz, başkentinkine benzer bir Toplumsal Cinsiyet Kimliği tanımını destekliyor:

“Toplumsal cinsiyet kimliği,” bir bireyin doğumda atanmış cinsiyeti (assigned sex at birth)gözetilmeksizin, söz konusu bireyin toplumsal cinsiyetle bağlantılı (gender-related) kimliği, görünümü, ifadesi veya davranışı anlamına gelmektedir.”

2012 Mart’ı itibariyle, en az on beş Amerikan eyaleti bu tanıma (“Stereotipleştirici Tanım”) dayanan Toplumsal Cinsiyet Kimliği yasaları geçirmiş durumda.

Feminist itirazlar

1. Stereotipleştirici Tanım “toplumsal cinsiyeti” tanımlamıyor. “Toplumsal cinsiyet kimliğinin” ne anlama geldiği bilinmiyorsa, “toplumsal cinsiyetle bağlantılı kimliğin” ne anlama geldiği nasıl bilinebilir?
2. Toplumsal Cinsiyetin Stereotipleştirici Tanımı, cinsiyeti bilinçli bir şekilde hükümsüzleştiren bir ifadelendirme: “kişinin doğumda atanmış cinsiyeti gözetilmeksizin.”

Ayrımcılık karşıtı yasalar kapsamında koruma arayışındaki başka hiçbir grup, korunan bir başka grubu kelimenin tam anlamıyla yok saymaya teşebbüs etmemiştir.

Feministler Stereotipleştirici Tanıma itiraz ediyorlar çünkü Cinsiyetin (Sex) doğumda dişi atanmış (assigned-female-at-birth) kadınların ezici bir çoğunluğu için fiziksel, üreme ile ilgili ve deneyimleme açısından objektif sonuçları var. Cinsiyet kendi başına var olan bir şey ve Toplumsal Cinsiyet Kimliğinin açıklayamadığı veya temsil edemeyeceği özgün hukuki korumalar gerektiriyor. Toplumsal Cinsiyet Kimliği, dişilere (female) yönelik yasal korumalarda ciddi bir kayıp olmaksızın yasal cinsiyet kavramının (legal concept of sex) yerini alamaz.

3. Stereotipleştirici Tanımı anlamak, geleneksel cinsiyet rollerinin ve stereotiplerinin nasıl işlev gördüğünü anlamaya bağlıdır. Kadınlar hakkındaki kökleşmiş cinsiyetçi varsayımlar oluşturur stereotipleri: erkeklerden daha yumuşak başlı, daha nazik ve duygusal olduğumuz; hepimizin “feminenliğe,” anaçlığa ve belirli giysiler giymeye meyilli olduğumuz. Bu stereotipler kadınların toplumsal eşitliğine engel olma işlevi görürler. Kendilerine uymayan kadınlara özellikle zarar verirler.

Stereotipleştirici Tanım, toplumsal-cinsiyetlendirilmiş (gendered) “görünümü, ifadeyi veya davranışı” bedensel gerçekliğin üzerine koyar. “Kadını” öncelikli olarak teşkil edenin toplumsal cinsiyet kimliği—özellikle de feminenlik—olduğunun kabulü, kadınların toplumsal statüsünü geliştirmeyecektir. Tam tersine, bu Toplumsal Cinsiyet Kimliği tanımı, geleneksel cinsiyet rollerinin yarattığı toplumsal düzeni “doğal” diyerek meşrulaştırmaktadır. Bu en nihayetinde kadınların istihdamda, eğitimde ve siyasetteki ilerlememizi engelleyen Cinsiyet stereotipleri ile mücadelesini daha zorlu hale getirecektir.

Sınıfı daraltmak

Biz şu alternatifi öneriyoruz:

“Toplumsal cinsiyet kimliği,” Amerikan Tıp Derneği’nin tıbben gerekli saydığı (bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) bir transseksüel sağlık durumuna veya bağlantılı bir duruma yönelik tıbbi geçmiş, bakım veya tedavi ile belgelenebilen şekilde, bir kişinin fizyolojisinin veya doğumda atanmış cinsiyetinin zıddı olan cinsiyet ile özdeşleşmesi/kendini kimliklendirmesi (identification) anlamına gelir.

Bu tanım, cinsiyet (sex) ile toplumsal cinsiyet (gender) arasındaki net ayrımı muhafaza eder. Aynı zamanda, Toplumsal Cinsiyet Kimliğini hukuken Cinsiyetten öncelikli kılmaksızın ve Toplumsal Cinsiyet Kimliğinin cinsiyet rollerinden ve stereotiplerinden bağımsız var olduğunu hatalı bir şekilde farz etmeksizin transseksüel insanları da ayrımcılıktan korur.

Stereotipleştirme

Stereotipleştirme, birey hakkında belirli bir sınıfa veya gruba üyeliğine dayalı olarak varsayımda bulunma eylemidir. ABD Üst Derece Mahkemesi, “Price Waterhouse, Hopkins’e karşı” (490 U.S. 228) davasında verdiği 1989 tarihli çığır açıcı istihdam kararıyla, cinsiyet stereotipleştirmesinin cinsiyet ayrımcılığı olduğuna hükmetmiştir:

“Kongre, işverenlerin cinsiyetleri yüzünden bireylere karşı ayrımcılık yapmasını yasaklarken, erkekler ile kadınların cinsiyet stereotiplerinden kaynaklanan tüm eşitsiz muameleler yelpazesini karşısına almıştır.”

Belge içi atıflar dahil edilmemiştir.

Kadınlarda agresifliğe karşı çıkan ama görevleri bu özelliği gerektiren bir işveren, kadınları tolere edilemez ve müsaade edilemez bir ikileme sokar: agresif davranırlarsa da işten atılmak, agresif davranmazlarsa da işten atılmak. Başlık VII, kadınları bu açmazdan korur.

Feministler kadınların doğal olarak matematikte kötü, yemek pişirme ve temizlikte iyi olduğuna inanmazlar. Kadınların nörolojik, biyolojik veya genetik olarak belirli “feminen” şekillerde davranmaya programlı olduğuna inanmıyoruz. Kadınların topluma tam ve eşit katılımını desteklemek için, sürekli zarar veren bu stereotiplere karşı kadınların güçlü hukuki yasaklara ihtiyacı var.

Toplumsal Cinsiyet Kimliği korumalarının bedeli Cinsiyet olmamalı

Feminizm her bireyin toplumsal cinsiyete uyumsuz (gender non-conforming) olma ve istihdamda, barınmada, eğitimde, krediye ve kamusal alanlara erişimde cinsiyet stereotipleştirici ayrımcılıktan yasalarla korunma hakkını destekler. Fakat Toplumsal Cinsiyet Kimliğini Cinsiyetten daha önemli sayanlar aslında feministlerin onlarca yıldır mücadele ettiği kadınlar hakkındaki stereotipleri pekiştirmektedir. GLBT örgütleri, toplumsal cinsiyetlendirilmiş “görünümü, ifadeyi veya davranışı” biyolojik Cinsiyetten daha önemli gören bir Toplumsal Cinsiyet Kimliği teorisi geliştirerek, kritik medeni haklar içtihadının altını oymuş olmaktadır.

Ayrımcılık karşıtı yasalar kapsamında koruma arayışında olan başka hiçbir grup, korunan bir başka grubu kelimenin tam anlamıyla yok saymaya—bugüne kadar—teşebbüs etmemişti.

Feministler, Cinsiyet stereotipleştirmeye karşı verdikleri zorlu mücadelelerle kazandıkları, Cinsiyet ayrımcılığının dava edilebilmesi biçimindeki korumaların muhafazasında kararlıdırlar. Feministler bu içtihadı, Toplumsal Cinsiyet Kimliği görüntüsü altında paradoksal biçimde ayrıcalık kazanan uygun kadın “görünümü, ifadesi veya davranışına” dair aynı zararlı varsayımlara kapılmaksızın muhafaza etmeyi amaçlamaktadırlar.

Kaynak: https://sexnotgender.com/2012/03/09/the-stereotyping-definition-of-gender-identity/