'Küba Anayasası’ndan komünizmin çıkartılması dünyada çok tartışıldı.

Küba neden böyle bir değişiklik yapma ihtiyacı duydu?'

Küba Komünist Partisi Yöneticisi Aguilera Anayasadan komünist bir toplum inşa hedefinin çıkartılması konusunda şunları söylüyor: Şu anki anayasa sosyalist blokun ayakta, hedeflerin de bambaşka olduğu bir koşulda yapıldı. Değişiklik teklifi günümüz koşullarına uygun yapıldı, Küba’nın sosyalist karakterinin altını bir defa daha çiziyor

Küba’nın efsanevi lideri Fidel Castro’nun ölümünün ikinci, devrimin ise 60. yılı nedeniyle düzenlenen etkinlikler kapsamında Türkiye’ye gelen Kübalı Komünist Partisi Merkez Komite Üyesi ve Uluslararası İlişkiler Sekreter Yardımcısı Juan Carlos Marsan Aguilera ile Küba’yı, sosyalizmi ve Türkiye ile ilişkileri konuştuk. José Martí Küba Dostluk Derneği’nin davetiyle İstanbul’a gelen Küba heyette yer alan Aguilera, mühendislik eğitimi almış, uluslararası politik ilişkiler konusunda yüksek lisans yapmış deneyimli bir politikacı.

Küba Anayasası’ndan komünizmin çıkartılması Türkiye ve dünyada çok tartışıldı. Küba neden böyle bir değişiklik yapma ihtiyacı duydu?

Bu konu Küba’da da çok tartışıldı. Şu anda yapmakta olduğumuz sosyalizmi kurma süreci başlı başına zor bir iş ve bizim daha önce sahip olduğumuz bazı tarihsel referanslar başarısızlığa uğradı. Raul Castro da sosyalizmi kurmanın henüz tanımadığımız ve keşfetmemiz gereken bir süreç olduğunu söyledi. Dolayısıyla sosyalizmi kurmak bizim için bir hedefken, komünizmi kurmak bundan çok çok daha uzak bir hedef. Şu andaki anayasa taslağı, Küba’nın sosyalist karakterinin altını bir defa daha çiziyor. Dolayısı ile hedef ve ideallerden vazgeçmemiz söz konusu değil. Komünizme ait bütün referanslar, partinin tüzüğünde, programında korunuyor.

Neden daha önceki anayasada veya Fidel döneminde bu değişiklik yapılmadı da bugün yapılıyor?

Şu andaki anayasa 1976’da, sosyalist blokun ayakta, hedeflerin de bambaşka olduğu bir koşulda yapıldı. Ben şu andaki teklifin günümüz koşullarına uygun yapıldığını söyleyebilirim. Yeni kuşakların önündeki tehditleri algılamalarına ve onlara cevap vermeye yardımcı olacak bir anayasa bu.

sosyalist-kuba-icin-komunizmi-cikardik-536999-1.

Küba’nın sağlık, özellikle kanser tedavisinde, kamu sağlığı uygulamalarında ne kadar başarılı olduğunu biliyoruz. Küba’da kanser tedavisi hizmeti almak isteyenlere ne önerirsiniz?

Türkiye’de sağlık turizmi adı altında Küba’ya tedaviye götürüp mağdur olan var ya da Küba ile direkt temasa geçip başarı ile tedavi olanlar var.Küba sağlık ve bioteknoloji alanlarında çok ciddi yol almış bir ülke. En büyük kazanımlarımızdan birisi de kansere karşı mücadele ve kendi bulduğumuz aşılar ile ilgili. Bu konuda iki yöntem var. Birincisi, Küba bu konuda çok açık. Doğrudan tedavi almak isteyenler Küba’daki enstitüler ile bireysel olarak temasa geçebilirler. İkinci yöntem ise hükümetler arasında ikili anlaşmalar yapmak ve bu ilaçların doğrudan Türkiye’ye getirilerek tedavilerin doğrudan burada yapılması. Benim burada olmamın bir amacı da, iki ülke arasında iki halkın da çıkarına olacak bazı anlaşmalara Küba’nın açık olduğunu bir kez daha dile getirmek. Bunlar uzun süreçler fakat önemli olan bunu bir an önce başlatmak.

Ekonomik politikalardaki bazı değişimlerden sonra uygulamaya giren özel işletmeler, örneğin pansiyon evler, sahiplerine önceye göre daha çok gelir edinme fırsatı verdi. Bu durum eşitsizliğe yol açmaz mı? Küba bu gelir eşitsizliğini dengeleyecek ne tür önlemler alıyor?

Özellikle sorunun ikinci kısmına dair bir çalışma var. Bizim gündemimizdeki en önemli konu, özellikle devlet sektöründe çalışan kesimin maaşlarını yükseltmek. Ama bunun için siyasi irade yetmiyor. Aynı zamanda ekonomik kaynak lazım. Kaynakları artırmak için de gücümüzü artırmaya çalışıyoruz. Bu konuda yürütülen çalışmaların başlıca ilgi alanı sanayi. Sanayi alanında çalışanların büyük çoğunluğu, maaşlarının dışında, şirketin elde ettiği gelirden de pay alıyorlar. Bundan sonuç aldığımızı da söyleyebilirim. Bu modeli uyguladığımız işletmelerde işçilerin aylık geliri iki katına çıkmış durumda. Maaşlarda yapılacak düzenleme başka meseleleri çözmeden tamamlanacak bir konu da değil. Örneğin hâlâ ikili para sistemi ile devam ediyor olmamız. Halkın gelir seviyesini artırıcı bir çalışma var ama bu bütünlükçü bir çalışma. Ülkenin bütün sorunlarını aynı anda ele alıp, hepsinin gözetilerek yapılması gereken bir çalışma bu. Küba’daki iş gücünün yüzde 80’i devlet sektöründe. Devlet şirketleri ekonominin başlıca motor gücü. Bu yüzden partinin ve bütün devlet kuruluşlarının en önemli gündem maddesi ekonomik meseleleri çözmek. Bu konuda çok fazla çaba sarfediyoruz.

Türkiye’nin Küba ile 20 milyon dolar ihracat, 13 milyon ithalat hacmi var. Bu oldukça ufak bir miktar. Bunun az olmasını neye bağlıyorsunuz? Artması için her iki ülkenin üzerine düşenler nedir?

Ben de aynı şeyi düşünüyorum, ekonomik ilişki seviyesi çok düşük. Yapılması gereken şu;

​Bu yıl içinde Küba Dış Ticaret Bakan Yardımcımızın da olduğu bir heyet Türkiye’yi ziyaret etti. İstanbul ve Ankara’da toplantılar yapıldı, biz Küba’da ki iş olanaklarına dair sunumlar yaptık. Her kasım ayında Havana’da bir ticaret fuarı yapıyoruz buradaki Türkiye’nin temsiliyetinin de artması gerekiyor. Bir yandan ABD ablukası bütün bu finansal ilişkiyi kısıtlıyor. Yine de iki taraf karşılıklı adım atabilir. Bizim de, Küba’nın Türkiye’ye sunacak olanaklarını anlatmamız gerekiyor, sağlık gibi, turizm gibi. Haftada 3 defa Küba’ya uçan Türk Hava Yolları’nı çok önemli buluyoruz. Küba’nın eğitim ve sağlık hizmetlerini ihraç etmek gibi çok önemli deneyimleri de var. Hem Küba hem de Türkiye halkında birbirine karşı çok samimi bir dostluk hemen göze çarpıyor. Bu benim ikinci ziyaretim ve bunu her geldiğimde hissediyorum. Özetle iki tarafın da birbirini çok daha iyi tanıması gerekiyor.

***

Bir ABD’linin gitmek için devletten izin alması gereken tek ülke Küba!

>> 2014’te Obama ile başlayan ve normalleşme sürecine giren Küba-ABD ilişkileri var. Obama sonrasında, Trump yönetimi ile ilişkiler nasıl değişti? Eğer 2020’de Trump yeniden seçilirse bu normalleşme nereye dönüşür?

17 Aralık 2014’te Obama hükümeti ile Küba, ilişkilerin normalleşme sürecini başlattı. Ablukanın Küba’daki sosyalist düzeni çökertmeye dair başarısız bir uygulama olduğunu herkes bilmesine rağmen hâlâ ısrarla devam ettiriliyor. Kimi başlıklarda adımlar atıldı ama Obama hükümetinin bunları olumluya çevirmes kapasitesi yoktu. Bazı başlıklarda, hem Küba hem de ABD’nin çıkarına olanlar da, olumlu gelişmeler de oldu. Fakat şu anda ki ABD hükümeti ile bu süreç kesintiye uğradı. Bu yılın haziran ayında imzalanan bazı uygulamalarla bu süreç neredeyse Obama öncesine kadar geri geldi. Ayrıca Küba’ya sürekli saldırganlık içeren bir söylem dönemine geri dönülmüş durumda. Küba ve ABD arasındaki ticareti kısıtlayan adımlar atıldı. ABD vatandaşlarının Küba seyahatlerine engeller çıkarıldı. Bir ABD vatandaşının gitmek için devletinden izin alması gereken tek ülke Küba! Biz hep şunu söyledik, ilişkilerin normalleşmesi için biz hep açığız. Aramızdaki farklara rağmen, uygar olarak bir arada yaşamayı öğrenmemiz lazım. Normal bir ilişkinin birinci koşulu da ablukanın derhal kaldırılması. Bu çok açık olarak bir suç, bir halkı cezalandırma yöntemi. Üstelik uluslararasında meşru olmayan bir politika. Bütün dünya bu ablukayı red ediyor. Küba halkının seçtiği kişi ve kurumlara ait yıkıcı bütün faaliyetler durmak zorunda. Bu vesile ile bizimle dayanışma içinde olan bütün dostlara ve hareketlere de teşekkür etmek isterim.

***

Yeni anayasa Temmuzda kabul edildi

Küba'da 'komünist bir toplum inşa hedefi' temmuz ayında parlamento tarafından kabul edilen yeni anayasadan çıkarılmıştı. Parlamento, komünizm yerine sosyalizm hedefi koyan ve devlet başkanının yetkilerini sınırlayan 224 maddeden oluşan sosyalist Küba’nın yeni anayasası oy birliği ile kabul edilmişti. Eski anayasa 1976’da hazırlanmıştı. Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel oylamadan sonra yaptığı açıklamada, “Anayasa reformunun Küba’nın birliğine ve devrime güç katacağını” söyledi.