Bulgaristan’da yolsuzluk protestoları: Hükümet istifa etti

Kartalkaya’daki otel yangınında 79 Can kaybı

Bizim ülkede hiç yaşanmayan bir toplumsal olgu: Lüks otel sahibi bir bakanın, kendi otelinde denetimsizlik yüzünden onlarca insanın yaşamını yitirmesi. Elbette böyle şeyler bizde olmaz; çünkü bizde sorumlular hep “sorumluluk sahibi”, denetimler hep “titizlikle yapılmış”, ihmaller ise sadece “talihsizlik” olarak kayıtlara geçer. Oysa gerçekte, yıllardır aynı döngüyü izliyoruz: Kamu gücünün özel çıkarlarla iç içe geçtiği, denetim mekanizmalarının göstermelik kaldığı, hesap verilebilirliğin ise ancak kâğıt üzerinde var olduğu bir düzen. İnsanlar hayatını kaybediyor, aileler dağılıyor, toplumun hafızasında yeni bir yara açılıyor; fakat sistem, hiçbir şey olmamış gibi yoluna devam ediyor. Bu yüzden “bizim ülkede olmaz” cümlesi artık bir ironi değil, acı bir gerçeğin en kısa özeti.  

Bulgaristan’da yolsuzluk protestoları: Hükümet istifa etti

Bulgaristan Başbakanı Rosen Jelyazkov, ülkede yolsuzluğa karşı düzenlenen kitlesel protestolar üzerine istifa ettiğini açıkladı. Hükümet böylece görevde bir yılını dolduramadan dağılmış oldu.

Jelyazkov’un perşembe günkü açıklaması, muhalefetin hükümete karşı sunduğu güvensizlik oylamasının parlamentoda oylanmasından hemen önce geldi.

Jelyazkov, koalisyon hükümetini oluşturan partilerin liderleriyle gerçekleştirdiği toplantının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, “Hükümet bugün istifa ediyor. Her yaştan, etnik kökenden ve dinden insanlar istifayı talep etti. Bu nedenle bu sivil enerji desteklenmeli ve cesaretlendirilmelidir” ifadelerini kullandı.

Çarşamba günü on binlerce kişi, ülkede Kasım ayının sonundan bu yana düzenlenen gösterilerin sonuncusunda, hükümeti ve yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara çıktı.

Bu bağlamda sadece Sofya’daki parlamento binası önünde on binlerce kişi toplandı. “İstifa” sloganları atan protestocular, politikacı karikatürlerinin yer aldığı “Bıktım!” yazılı pankartlar da taşıdı.

Gösteriler, protestocuların ülkede oldukça yaygın olan yolsuzluğu gizleme girişimi olarak nitelendirdiği 2026 taslak bütçesi nedeniyle tetiklendi. Hükümet bütçeyi geçen hafta geri çekmiş olsa da toplumsal öfke giderek alevlenmişti.

Geçen hafta Cumhurbaşkanı Rumen Radev, protestoculara destek verdiğini açıklamış ve hükümete istifa ederek erken seçimlere yol açması çağrısında bulunmuştu.

Avrupa Birliği’nin en yoksul ülkesi olan Bulgaristan,1 Ocak’ta Euro Bölgesi’ne katılacak.

Hükümetin istifa etmesine rağmen bunun aynen planlandığı gibi gerçekleşmesi bekleniyor.

Analistler, Bulgar kurumlarına ve liderlerine duyulan düşük güvenin, ülkenin Euro’yu benimsemeye hazırlandığı süreçte fiyatlar konusundaki toplumsal endişelerle daha da arttığını söylüyor.

Toplumsal araştırma şirketi Market Links’in direktörü Dobromir Jelyazkov, “Bulgar toplumu, ülkenin yönetim modeli karşısında çok geniş bir birlik içinde” değerlendirmesinde bulundu.

Uzman, “Bulgar hükümeti ve parlamentosuna duyulan güven düzeyi tarihsel olarak en düşük seviyelere yakın ve bu ülkenin karşı karşıya olduğu ciddi siyasi ve kurumsal krizin bir göstergesi” ifadelerini kullandı. 

Bulgaristan, izleme kuruluşu Transparency International’ın Yolsuzluk Algısı Endeksi’nde en düşük sıralamalardan birine sahip. Türkiye’nin komşusu Bulgaristan’da, üç dönem başbakanlık yapan Boyko Borisov hükümetine karşı 2020’de düzenlenen kitlesel yolsuzluk protestolarının ardından, yedi kez erken seçime gidildi.